Plaatsen, verwijderen of vervangen koperspiraal: hoe werkt het?

Wil je een koperspiraaltje laten plaatsen of verwijderen? Of moet je binnenkort je koperspiraal laten vervangen? Dan wil je misschien wel meer weten over hoe dit in zijn werk gaat. In deze blog vertellen we je alles over het plaatsen, verwijderen en vervangen van een koperspiraal: hoe gaat het in zijn werk, waar kan je terecht en waar moet je rekening mee houden?

Als je een (koper)spiraaltje wilt laten plaatsen, kan je zelf kiezen waar je deze laat plaatsen. Je kan terecht bij je huisarts, verloskundige, gynaecoloog of in diverse klinieken. Kijk voor een overzicht bij jou in de buurt op spiraalplaatsen.nl. Het spiraal wordt meestal tijdens of vlak na de menstruatie geplaatst. Zo is het zeker dat je niet zwanger kan zijn en de plaatsing gaat iets makkelijker. Maar het spiraal kan ook buiten je menstruatie worden geplaatst. Dus ook als je recent bent bevallen en nog geen menstruatie hebt gehad of als je niet weet waar je in je cyclus bent.

Het is belangrijk om voor het plaatsen van een spiraaltje zeker te weten dat je niet zwanger kunt zijn. Als er twijfel is, doe je eerst een zwangerschapstest. Daarnaast is het belangrijk om zeker te weten dat je geen geslachtsziekten (soa’s) kan hebben. Bij twijfel of als je risico hebt gelopen, doe je eerst een soatest. De soatest kan ook worden afgenomen op het moment dat je spiraaltje geplaatst wordt. Als de test positief is, krijg je antibiotica. Het spiraaltje kan gewoon blijven zitten. Als je zeker weet dat je geen risico hebt gelopen op een soa, dan is een soatest niet nodig.

Om een spiraal te plaatsen, brengt je zorgverlener eerst een eendenbek (speculum) in in de vagina om de baarmoedermond goed in beeld te krijgen. Met een sonde (een dun staafje) wordt de lengte van de baarmoeder gemeten. Dit is om te kijken of de spiraal geschikt is voor jouw baarmoeder. Het opmeten kan krampen veroorzaken of pijnlijk aanvoelen. Daarna wordt het koperspiraal ingebracht in de baarmoeder met een speciale inbrenghuls. Als het spiraaltje geplaatst is, knipt je zorgverlener de draadjes van het spiraal af op de juiste lengte. Deze draadjes zitten aan het spiraal zodat je het spiraal op den duur ook weer kan laten verwijderen. Soms vindt er meteen een echo plaats na de plaatsing van je spiraaltje om te kijken of het spiraal op de juiste plek zit. Na 6 weken kom je terug voor een nacontrole. Tijdens de nacontrole controleert je zorgverlener met een eendenbek of met de echo of het spiraal op de juiste plek zit. Ook kan je eventuele klachten bespreken of vragen stellen.

Sommige mensen ervaren het plaatsen van een spiraaltje als pijnlijk. Het advies is om een uur voor de plaatsing pijnstilling in te nemen. Dit kan in de vorm van 400 mg ibuprofen, 275 mg naproxen of als je borstvoeding geeft 1000 mg paracetamol. Dit helpt de baarmoeder en spieren ontspannen, waardoor je het plaatsen en eventuele krampen na het plaatsen als minder pijnlijk ervaart. Het is verstandig om na de plaatsing even rust te nemen, maar in principe kan en mag je alles gewoon doen.

Het verwijderen van een spiraal is een eenvoudige handeling die maar heel kort duurt. Met een speciaal tangetje trekt je zorgverlener aan de draadjes van het spiraaltje om het spiraal te verwijderen. Je kan je koperspiraaltje niet zelf verwijderen. Let op: na verwijdering ben je meteen weer vruchtbaar.

Als je na verwijdering weer een nieuw spiraaltje wilt, kan je zorgverlener meteen na de verwijdering weer een nieuw spiraal plaatsen. De plaatsing verloopt dan precies hetzelfde zoals hierboven beschreven.

Bronnen:

• Thuisarts.nl
• NHG-Standaard Anticonceptie (mei 2020)