Bloedverlies tijdens de menstruatie: wat is normaal?

Gemiddeld worden meiden in de pubertijd tussen hun 11e en 15e levensjaar voor het eerst ongesteld. In de beginperiode kan de cyclus nog onregelmatig zijn en gepaard gaan met wat meer bloedverlies. Dit komt omdat je lichaam het hele proces nog moet inregelen. Na verloop van tijd ontstaat vaak een cyclus en word je eens in de 21 – 35 dagen ongesteld. Soms kun je ook tussentijds bloedverlies ervaren. Dit wordt ook wel spotting genoemd en is meestal een klein beetje bloed waarvoor het gebruik van een inlegkruisje voldoende is.

Maar waarom menstrueren we eigenlijk? Wat is het nut van dit maandelijkse feestje? Tijdens de menstruele cyclus wordt het slijmvlies in de baarmoeder opgebouwd om zich klaar te maken voor een eventuele zwangerschap. Het baarmoederslijmvlies wordt dikker, krijgt bloedvaatjes en kliertjes die stoffen uitscheiden ter voorbereiding op de innesteling van een bevruchte eicel. Is er geen innesteling en ontstaat er dus geen zwangerschap? Dan wordt de bovenste laag van het baarmoederslijmvlies samen met wat bloed afgestoten en dit komt via de vagina naar buiten. Daarna begint het baarmoederslijmvlies weer op te bouwen tijdens de volgende cyclus.

Bij het gebruiken van hormonale anticonceptie kan je maandelijks bloedverlies veranderen. Zo kan het bijvoorbeeld minder worden, onvoorspelbaar worden (bijvoorbeeld door spotting) of helemaal verdwijnen.
Tijdens het gebruik van een hormonale anticonceptiemethode zoals de combinatiepil, ring of pleister kun je met een stopweek elke maand op een vast moment een onttrekkingsbloeding opwekken.
Bij andere hormonale methodes zoals de minipil of hormoonspiraal die alleen progesteron bevatten heb je geen stopweek, deze gebruik je elke dag. Bij deze methodes kan je maandelijks bloedverlies minder worden, kun je onvoorspelbaar bloedverlies ervaren (spotting) of je menstruatie helemaal verdwijnen.

Het is een goed idee om voordat je start met een anticonceptiemethode met je arts of verloskundige  te bespreken welke veranderingen in het bloedverlies je kunt verwachten. Op die manier weet je waar je aan toe bent, en kom je niet voor verassingen te staan.

Hormoonvrije anticonceptiemethoden zoals condooms of een koperspiraaltje bevatten geen hormonen en hebben dus ook geen invloed op je natuurlijke menstruatiecyclus. Wel is het zo dat een koperspiraaltje invloed kan hebben op de hoeveelheid bloedverlies tijdens je menstruatie. Een koperspiraaltje wordt door een arts of verloskundige in de baarmoeder geplaatst waar het elke dag een klein beetje koper afgeeft . Het spiraaltje en het koper zorgt ervoor dat zaadcellen minder bewegelijk worden en de eicel niet kunnen bevruchten . Op die manier wordt zwangerschap voorkomen.

Bij het gebruik van een koperspiraaltje word je gewoon elke maand ongesteld, maar de eerste 3 tot 6 maanden na de plaatsing kunnen je menstruaties wat heviger zijn. Je kunt wat meer bloedverlies en krampen ervaren. Je lichaam moet wennen aan het feit dat er een spiraaltje zit. Naast zwaardere menstruatiebloedingen kunnen sommige vrouwen aan het begin ook last krijgen van spotting tijdens hun menstruatiecyclus. Na een poosje went je lichaam aan het spiraaltje en herstelt je natuurlijke bloedingspatroon zich weer.

Als je overstapt van een hormonale anticonceptiemethode naar een hormoonvrije anticonceptiemethode kan je maandelijkse bloedverlies veranderen.
Als je een poos hormonale anticonceptie hebt gebruikt, heeft dit invloed gehad op je menstruele cyclus of maandelijks bloedverlies. Wanneer je stopt met het gebruiken van hormonale anticonceptie zal deze invloed verdwijnen. Je krijgt dan weer je natuurlijke cyclus terug. Je lichaam moet opnieuw wennen aan de natuurlijke hormonale schommelingen en het opbouwen en afbreken van het baarmoederslijmvlies. Geef jezelf dus ook de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie.

Maandelijks bloedverlies kan erg verschillen van vrouw tot vrouw. Een menstruatie duurt bij de meeste vrouwen zo’n 2 tot 8 dagen. Gemiddeld verlies je daarbij ongeveer 60 milliliter bloed. Bij meer dan 120 milliliter bloedverlies spreken we van hevig bloedverlies. Om je bloedverlies in kaart te brengen kun je gebruik maken van een handige kalender. Er zijn heel veel verschillende factoren die invloed kunnen hebben op je bloedverlies. Twijfel je of jouw bloedverlies normaal is? Of denk je dat je te veel bloed verliest? Heb je vaak bloedverlies na de seks? Of heb je last van hevige buikpijn, ongewone vaginale afscheiding of koorts? Neem dan contact op met je zorgverlener. Je kunt samen met je arts kijken naar een mogelijk oorzaak en oplossing voor je klachten.

Er zijn tegenwoordig verschillende manieren om met menstruatiebloed om te gaan. Zo kun je gebruik maken van inlegkruisjes, maandverband, tampons, menstruatiecups of speciaal menstruatieondergoed. Het fijne hieraan is dat je veel opties hebt om iets te kiezen wat goed bij je past. Misschien gebruik je wel iets anders op dagen met meer bloedverlies dan op dagen met minder bloedverlies.
Let wel op! Een spiraaltje en een menstruatiecup zijn soms geen goede match. Verkeerd gebruik van de cup verhoogt namelijk het risico op uitstoting van het spiraaltje. Klik hier om meer te lezen over menstruatiecups en spiraaltjes.

Bronnen:

Vaginaal bloedverlies | NHG-Richtlijnen

Anticonceptie | NHG-Richtlijnen

Bloed uit de vagina | Thuisarts.nl